CHUYÊN MỤC








Trang chủ > Tin Tức > Kinh tế - Văn hóa - Xã hội > Giữ tiếng khèn cho mai sau

Giữ tiếng khèn cho mai sau

Ngày đăng bài: 16/08/2019
Theo dấu chân di cư của những người Mông trắng, tiếng Khèn của người Mông đã hiện diện trên mảnh đất Ya Hội, huyện Đak Pơ. Cứ mỗi độ xuân về, tiếng khèn cùng những điệu múa uyển chuyển, hòa trong các lễ hội ném còn là thứ ngôn ngữ tình yêu độc đáo của dân tộc Mông mà ai mỗi lần được thưởng thức sẽ khó lòng quên được. Thế nhưng, theo dòng chảy của thời gian, hiện nay những người biết thổi khèn, múa khèn đã không còn nhiều nữa. Thế là, một lớp học thổi khèn đã được mở ra với mục đích “giữ tiếng khèn Mông cho mai sau”
Vào mỗi buổi tối các ngày cuối tuần, tại Hội trường Nhà văn hóa làng Mông, xã Ya Hội, tiếng khèn lại vang lên thánh thót từ lớp học thổi khèn của làng. Lớp học có 20 học viên là các bạn trẻ trong làng với đủ lứa tuổi. Học viên nhỏ nhất của lớp học năm nay 12 tuổi. Học viên lớn nhất năm nay 25 tuổi. Đứng lớp hướng dẫn cho các em là ông Lý Văn Tính, một người già trong làng. Ông là một trong số ít những người Mông ở Ya Hội có hiểu biết sâu sắc về khèn và thuộc nhiều bài khèn. Điểm đặc biệt của lớp học này đó là người dạy không có thù lao và người học cũng không mất phí. Lớp học cũng không có thời hạn khi nào thì kết thúc.

image1.jpeg

Theo như lời của ông Tính, làng Mông, xã Ya Hội, thì tiếng khèn đối với người Mông dường như có một sức mạnh diệu kỳ. Họ dùng tiếng khèn để biểu lộ tâm tư, tình cảm của mình, giúp họ quên đi bao vất vả, lo toan của cuộc sống đời thường, đắm mình trong những dòng âm thanh đầy sức quyến rũ để hy vọng vào ngày mai tươi sáng hơn. Trong đời sống tâm linh của người Mông, tiếng khèn còn có ý nghĩa quan trọng nhằm đưa đường dẫn lối cho người đã khuất về nơi suối vàng.
Nhìn bề ngoài thì trông chiếc khèn được làm khá đơn giản. Thân khèn làm từ 6 ống trúc ghép lại, bó bằng đai rễ cây và xuyên qua bầu gỗ hình bắp chuối làm hộp cộng hưởng. Các ống trúc được ghép thành từng đôi từ nhỏ đến lớn, từ dài đến ngắn theo âm cao thấp. Trong mỗi ống trúc có gắn lá đồng mỏng để phát ra âm thanh. Độ cao thấp, vang ngân của khèn phụ thuộc rất nhiều vào việc chỉnh các lá đồng. Khi thổi khèn, người thổi thường kết hợp với những điệu nhảy tinh tế, đòi hỏi người thổi phải bỏ công sức, thời gian để học hỏi. Ông Tính cho biết, cái bầu gỗ hình bắp chuối này được làm từ cây thông đá, chỉ mọc ở các vùng núi cao mới có như ở vùng Tây Bắc mới có. Nên khèn thường được ông mua từ ngoài Bắc vào.
Nếu người Ba na tự hào về tiếng cồng tiếng chiêng, thì những người Mông, họ lại tự hào về tiếng khèn của họ. Trong nhịp sống hiện đại, khi giới trẻ đang có dấu hiệu xa rời những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc mình, thì những lớp học như lớp học thổi khèn ở làng Mông, xã Ya Hội như một thanh củi lớn, thổi bùng lên ngọn lửa yêu mến và tự hào về bản sắc văn hóa của dân tộc trong lòng những đứa trẻ của làng. Để tiếng khèn Mông vang mãi giữa núi rừng Tây Nguyên.
 
                                                                   Nguyễn Hiền


Cơ quan: UBND huyện Đak Pơ tỉnh Gia Lai
Địa chỉ: Tổ dân phố 2, thị trấn Đak Pơ, huyện Đak Pơ, tỉnh Gia Lai
Điện thoại: (0269) 3 738 275
Email: ubnddakpo@gialai.gov.vn
Fax: (0269) 3 738 275
Chung nhan Tin Nhiem Mang